6 redenen waarom een smartphonedetox goed voor je is
Overweeg je een latrelatie met je onafscheidelijke smartphone? Lieven De Marez, professor media, technologie & innovatie bij imec en Universiteit Gent, geeft zes redenen waarom het waardevol is om af en toe je smartphone opzij te leggen.
1. Doorbreek de onzichtbare muur
Ben jij iemand die ook tijdens sociale momenten naar z’n smartphone grijpt? De Marez legt uit: ‘Dan doe je aan phubbing, een samentrekking van phone en snubbing. Je besteedt meer aandacht aan je telefoon dan aan het gezelschap om je heen. Dit kan een negatieve impact hebben op je relaties. Daarnaast sluit je jezelf af van nieuwe contacten wanneer je voortdurend achter je scherm duikt. Het is belangrijk om bewust tijd vrij te maken voor de mensen om je heen.’
2. Versterk je focusspier
De Marez uit ook zijn bezorgdheid over de hersenontwikkeling van jongeren en hoe ze worden voorbereid op de samenleving. ‘Het hersengebied dat verantwoordelijk is voor aandacht en de vaardigheid om hoofd- van bijzaken te onderscheiden, is nog volop in ontwikkeling bij jongeren tussen de leeftijd van twaalf en achttien jaar. Daarom is het belangrijk dat je van jongs af aan leert om je twee à drie uur op een taak of hobby te focussen, zonder afleiding van je smartphone.’
‘Focus is ook de nieuwe intelligentie’, vervolgt De Marez. ‘Tegenwoordig is kennis altijd binnen handbereik en hoeft het dus niet per se in ons hoofd te zitten. Maar om die kennis effectief te kunnen gebruiken, moeten we gefocust blijven. Als je verder gaat studeren of werken zonder in staat te zijn om een half uur lang je aandacht erbij te houden, zul je moeite hebben om deadlines te halen en maak je meer fouten.’
Focus is de nieuwe intelligentie
De Marez
3. Behandel je smartphone als je hond
Plakt je smartphone aan je hand? De Marez verklaart waarom dat niet zo raar is. ‘Ontwikkelaars van apps weten heel goed hoe ze kunnen inwerken op het geluksstofje dopamine. Ze willen ons een goed gevoel geven door erkenning van anderen, door orde te scheppen en ons te laten ervaren dat we iets speciaals hebben gezien. Daardoor willen we steeds meer likes, blijven we onze meldingen wegwerken en scrollen we eindeloos door sociale media.’
‘Heel wat mensen hebben een hond van Pavlov-relatie met hun smartphone en ervaren een vorm van afhankelijkheid. Ze reageren instinctief op elke ping. Wat kunnen we hiertegen doen? Schakel meldingen uit, verplaats apps met veel meldingen naar het tweede of derde scherm of verwijder apps die je afleiden.’
De Marez maakt ook de vergelijking met een hond: ‘Behandel je smartphone zoals een hond. Als je je hond zijn gang laat gaan, zal hij al snel bij jou in bed, in bad, aan tafel, achter het stuur en soms zelfs in je handtas belanden. Net zoals je je hond onder controle houdt, beperk je best ook je smartphone in tijd en ruimte. Je kunt binnen het gezin bijvoorbeeld afspreken dat iedereen zijn telefoon tussen 19 uur en 21 uur weglegt, net zoals je hond af en toe in zijn mand hoort. Zo leer je ook hoe je periodes van twee uur zonder smartphone kunt hebben.’
4. Doorprik de illusie van multitasken
‘Grijp je tijdens activiteiten naar je smartphone om snel iets te controleren, een berichtje te sturen of een betaling te doen, in de veronderstelling dat je tijd bespaart? In werkelijkheid verlies je kostbare tijd. Telkens wanneer je je aandacht van een taak afleidt om je 30 seconden op je telefoon te richten, kost het je twee à drie minuten om weer volledig in de focus van die taak te komen. Door bewust je smartphone aan de kant te leggen en je te concentreren op één activiteit, kun je je tijd effectiever gebruiken en productiever zijn.’
5. Geef het goede voorbeeld
‘Het overmatig gebruik van smartphones in gezinnen met kinderen kan zorgwekkende gevolgen hebben, zoals het ontwikkelen van het still face syndroom. Kinderen moeten trucjes bedenken om aandacht te krijgen wanneer ouders constant op hun scherm zitten’, legt De Marez uit.
‘Als ouders veel berichtjes sturen, is het begrijpelijk dat kinderen dit gedrag kopiëren. Kun je het een veertienjarige kwalijk nemen dat hij veel tijd op zijn nieuwe smartphone doorbrengt, als hij nooit anders gezien heeft? Geef dus van jongs af aan het goede voorbeeld.’
Overmatig gebruik van smartphones in gezinnen met kinderen kan zorgwekkende gevolgen hebben
De Marez
6. Train je brein, niet je duim
‘Wanneer er een mogelijk saai moment dreigt, zoals wachten voor een rood verkeerslicht, grijpen we automatisch naar onze smartphones. We zouden die momenten ook kunnen gebruiken om ons brein op een andere manier te trainen, om meer met onze aandacht in het huidige moment te zijn. In rust kom je bovendien tot de beste ideeën.’