Zo maak je van je kind een wereldburger
Als ouder wil je graag dat je kind opgroeit tot een persoon die openstaat voor iedereen, ook voor mensen met een andere mening, religie, of culturele achtergrond. Je kind opvoeden tot een ruimdenkend mens begint natuurlijk thuis. Wat kun je als ouder doen om je kinderen bij te brengen hoe belangrijk en mooi diversiteit is? Esther Wallace is directrice in basisschool Sancta Maria uit Leuven en heeft zelf een papa die uit Trinidad en Tobago komt. Ze geeft met veel plezier enkele tips.
In Sancta Maria omarmen ze de superdiversiteit onder hun leerlingen. Veel kinderen spreken naast Nederlands nog een tweede of zelfs derde taal. Ze scoren trouwens even goed of zelfs beter dan scholen met minder diversiteit, blijkt uit de inspectie. ‘Net door het als een sterkte te beschouwen,’ verklaart Esther.
Voorbeeldfunctie
‘Ik was me er nooit erg van bewust dat ik een rolmodel was voor sommige kinderen. Ik ben in Leuven geboren, waar diversiteit allang de norm is. Tot ik op een dag leerling Jasmijn hoorde zeggen tegen haar mama: ik wil later juf Esther worden. Jasmijn heeft een Vlaamse mama en een Ethiopische papa. Dat deed me beseffen dat ons leerkrachtenteam wel heel sterk is, maar nog niet de diversiteit van onze leerlingen weerspiegelt.’
Jasmijns mama, Liesbeth Van Heden, vult aan: ‘Het is belangrijk dat kinderen naar iemand kunnen opkijken die op hen lijkt, om zich te identificeren. En de gelijkenis is er’, gniffelt Liesbeth, ‘ze vroeg me zelfs eens waarom ze meer lijkt op juf Esther dan op mij. Plots bevond ik me midden in een gesprek over genetica.’
Praten werkt
Esther knikt. ‘Kinderen stellen soms ontwapenende vragen. Het is belangrijk om dat niet uit de weg te gaan. Als je kind wijst naar iemand op straat en een kwetsende uitspraak doet, is dat schrikken. Op zo’n moment moet je wel reageren op de verwoording. Maar grijp het aan als kans om daarna het gesprek aan te gaan en bepaalde zaken uit te leggen.’
‘Toch is praten alleen niet voldoende. Kinderen leren veel meer van wat je doet, dan van wat je zegt’, merkt mama Liesbeth. ‘Als je zelf aan de schoolpoort een praatje maakt met een mama met een hoofddoek, pikt je kind daar meer van op dan een preek over tolerantie.’
Jezelf mogen zijn
‘Een kleine groep mensen kijkt met argusogen naar diversiteit. Misschien vanuit een soort angst? Maar weet je, je hebt meer gemeen met elkaar dan je denkt. Tegelijk is het interessant om te leren van elkaars verschillen. Wees dus nieuwsgierig naar de ander en trots op jezelf en je gebruiken.’
Al spelend leren
Maar wat als je weinig in contact komt met diversiteit? ‘Koop speelgoed dat een afspiegeling is van de maatschappij. Kies bijvoorbeeld voor een bruine barbiepop, of voorleesboekjes waarin iemand met een keppeltje of sari afgebeeld staat. Zo komen ze er op zijn minst in hun spel mee in aanraking. Probeer er wel op te letten dat deze mensen afgebeeld worden in een neutrale of positieve rol.
Het is uiteraard belangrijk dat kinderen zichzelf kunnen herkennen in wat ze lezen of zien. Tegelijk is het even belangrijk dat kinderen ontdekken wat ze nog niet kennen’, besluit Esther.
7 tips van Juf Esther
- Zoek het positieve
Denk niet: ‘Dat kind spreekt nog niet voldoende Nederlands’. Zie de sterkte van dat kind: het kent een tweede of soms derde taal en kan op jonge leeftijd zelfs vertalen. - Wees niet bang van vragen
Grijp elke gekke of ongemakkelijke kindervraag aan als een kans om in gesprek te gaan over de prachtige verschillen tussen mensen. - Haal diversiteit in huis
Koop speelgoed en boeken met diverse personages. Schenk ook aandacht aan de films, games en media die je kinderen te zien krijgen. - Vergroot je netwerk
Probeer contact te leggen met mensen met een andere achtergrond of laat de kinderen samen spelen. Onbekend is onbemind. - Wees nieuwsgierig
Kijk met dezelfde verwonderde en open blik die je op reis hanteert tegenover andere gewoontes en gebruiken. - Let op je taalgebruik
Spreek niet over ‘wij’ en ‘zij’ en hou rekening met bepaalde gevoeligheden. Bijvoorbeeld het n-woord kan kwetsen, zelfs al bedoel jij het niet slecht. - Wees bewust van je eigen veronderstellingen
Probeer geen dingen in te vullen voor de ander. Je denkt misschien dat iemand geen varken of koe eet, maar is dat wel zo?
Wil je graag het gesprek starten met je kinderen, maar weet je niet hoe eraan te beginnen? Schrijf je dan in voor een sessie van de CM-gezondheidsacademie ‘Praten met kinderen over diversiteit en racisme’. Deze workshop is bedoeld voor ouders en opvoeders van kinderen tussen 6 en 14 jaar.