'Het werk bood duidelijkheid en structuur terwijl mijn privéleven totale chaos was'
Het leven zorgt ervoor dat je niet altijd zorgeloos op het werk kunt verschijnen. Welk rugzakje neem jij mee naar je werk? En je collega’s? Wij duiken in de rugzak van Hans Hoet (43) die lesgeeft op een hogeschool en daarnaast ook zelfstandig aan de slag is als coach en podcastmaker. De inhoud van die rugzak? Een emotionele scheiding met de mama van zijn kinderen.
Terwijl mijn studenten online aan het werk waren, liet ik mijn tranen de vrije loop. Niemand die iets merkte.
Hans Hoet
‘Ik was een jaar aan het werk op de hogeschool toen mijn vriendin en ik na een relatie van 13 jaar besloten om uit elkaar te gaan. Dat was een heftige periode, het gebeurde zo’n twee jaar geleden, middenin coronatijden. Niet alleen mijn relatie liep op de klippen, ook mijn woonsituatie veranderde plots, ik zag mijn kinderen veel minder dan ik gewoon was …'
'Op de dagen dat ik moest lesgeven, lag ik ’s ochtends soms volledig gebroken in mijn bed. Ik had geen fut om op te staan en online de les te starten. Ik moest mezelf echt oppeppen. Toch was mijn werk mijn houvast. Het bood me duidelijkheid en structuur terwijl al het andere even totale chaos was. Lesgeven heeft me altijd energie gegeven en ook nu hielpen de enthousiaste reacties van studenten me erbovenop.'
'Al is het positieve effect daarvan van kortere duur dan wanneer alles goed gaat. Na een lesdag heb ik normaal zo veel adrenaline dat ik niet meteen kan slapen. Nu vielen al mijn problemen snel weer als een blok op mijn schouders. Het is een raar gevoel: je kapot en gebroken voelen en tegelijk knallen in de dingen die je graag doet.’
‘Door corona waren we verplicht om online les te geven. Dat heeft voor mij geholpen. Ik kon mijn gevoelens voor een stuk verstoppen achter de laptop. Ik zette mijn studenten aan het werk in aparte online groepjes en intussen kon ik mijn tranen de vrije loop laten. Na een paar minuten droogde ik mijn gezicht en deed ik verder. Niemand die iets gemerkt had. Als je voltijds live aanwezig moet zijn, gun je jezelf die momenten niet.’
‘’s Avonds ging ik vaak nog werken op de campus. Deels omdat ik dan van thuis weg kon, maar ook omdat er enkele andere collega’s waren die hetzelfde deden. Sommigen wisten wat er speelde in mijn privéleven maar lang niet allemaal. Ik werk in een groot team, met verschillende leidinggevenden, dus privézaken kwamen minder ter sprake. In coronatijden was er in het algemeen minder teamgevoel.’
‘Eén collega stond erop om elke week een digitale lunch te organiseren. Ik had zo’n behoefte aan contact en verbinding dat ik alles aan de kant schoof om erbij te zijn. Een keer woonde ik de lunch bij vanuit mijn tijdelijke appartement. Ik had enkel een verfpot als stoel om op te zitten. Maar dat creëerde wel de opening om mijn situatie te delen. Mijn collega’s waren er op die momenten voor mij, ook al was het online. Daar heb ik veel steun aan gehad.’
Flexibel werken
‘Er zijn momenten geweest waarop ik afspraken verzet heb omdat ik er de kracht niet voor had. Ook dat was een voordeel van de coronaperiode. Bijna alles verliep via mail, iedereen moest op een bepaald moment werk en privé flexibel combineren. Het hielp dat ik bepaalde zaken kon afhandelen op de momenten dat ik me wel beter voelde.’
‘Als zelfstandige had ik enkele projecten lopen voor Vaderklap, een online platform voor en door vaders met verhalen, inspiratie en tips. Die heb ik met plezier afgewerkt. Maar de energie ontbrak me om daarna actief nieuwe opdrachten aan te trekken. Mijn engagement is op dat vlak een stuk weggezakt. Als zelfstandige moet alles vanuit jezelf vertrekken. Dat vond ik moeilijk in die periode.’
Grenzen respecteren
‘Meestal voelt je werkomgeving wel dat er iets aan de hand is. Het is in mijn ogen beter om open te vertellen dat je privé door een moeilijke periode gaat. Alleen zo kun je duidelijke afspraken maken en ervoor zorgen dat jij, maar ook je team, blijft functioneren.’
‘Als je verder geen details wilt geven over je situatie, dan kan je omgeving dat alleen maar respecteren. Ik ga bijvoorbeeld liever niet uitgebreid in op vragen. Laat me zelf maar het initiatief nemen om te delen als ik daar nood aan heb. Sommige collega’s hebben dan de neiging om bij anderen te polsen naar wat er precies scheelt. Maar ik heb er niets aan dat anderen elkaar uithoren over mijn situatie, ook al is het vanuit betrokkenheid of ongerustheid.’
‘Voor leidinggevenden ligt dat anders. Ik denk dat het voor hen wel belangrijk is om bepaalde signalen op te pikken en ondersteuning of aangepast werk voor te stellen waar nodig. Een van mijn leidinggevenden checkte bijvoorbeeld regelmatig of ik na avondlessen tot tien uur ’s avonds geen ochtendlessen kreeg de dag nadien. Dan zorgde hij voor vervanging of wissels met collega’s, zodat ik voldoende nachtrust kreeg.’
Tijdens digitale lunches had ik enkel een verfpot als stoel om op te zitten, maar zo kon ik wel mijn situatie delen.
Hans Hoet
Burn-out: ‘Ik kon niet volgen op mijn job, maar wilde mijn prille moederschap niet gebruiken als excuus’
Ik had het gevoel dat het bij iedereen wél lukte en ik ter plaatse bleef trappelen
Margaux Van der Velde
‘Ik wil graag alles uit het leven halen. Dat heeft met mijn nieuwsgierigheid te maken, en mijn verlangen om iets te betekenen voor anderen. Wat ik doe, moet een meerwaarde creëren, impact hebben.’
‘En ik denk veel na. Over het welzijn van mijn man en vrienden, de opvoeding van mijn dochter, hoe we met elkaar omgaan in deze samenleving. Doe ik het wel goed? Die vraag houdt me fel bezig. Maar na een tijdje wordt dat vermoeiend.’
Geen grenzen
‘Het begon drie jaar geleden. Ik was net een paar maanden aan de slag als PR-consultant in een bureau met jonge, ambitieuze medewerkers toen de coronacrisis uitbrak. Het was druk en ik wilde mij bewijzen. Doordat iedereen tijdens de lockdown thuiswerkte, waren er geen grenzen meer. Ik werkte op alle mogelijke uren van de dag.’
‘Een half jaar eerder was ik voor de eerste keer mama geworden. Het was zoeken naar een nieuw evenwicht, nieuwe grenzen. Maar die durfde ik niet goed af te bakenen. Ik voelde dat ik het tempo in mijn nieuwe job niet kon volgen, maar ik wilde mijn prille moederschap niet gebruiken als excuus.’
‘Corona zorgde er ook voor dat we als gezin geïsoleerd raakten. De crèche moest ineens sluiten, kinderen mochten hun grootouders niet meer zien … Buitenkomen met vrienden bood geen uitlaatklep meer. Als je dan te veel nadenkt, loop je op den duur vast in je hoofd.’
‘Ik had het gevoel dat het bij iedereen wél lukte terwijl ik ter plaatse bleef trappelen.’
Zelfs mijn dochter zien spelen en onnozel doen, schonk me geen vreugde
Margaux Van der Velde
Non-stop piekeren
‘Na het werk nog beginnen koken, afruimen en de afwas doen, de was insteken … Alles werd mij te veel. Ik voelde me vaak misselijk, at weinig en schoot voor het minste uit mijn krammen.’
‘’s Ochtends werd ik twee uur voor mijn wekker wakker en begon ik meteen te piekeren. Over de to do’s van die dag. Met welke projecten sta ik achter? Wie gaat onze dochter aankleden en naar school brengen? Heb ik al gezegd dat ik een late vergadering heb en dus niet de avondshift kan doen? Wat als mijn man ook niet op tijd kan vertrekken op zijn werk?’
‘Ik had het gevoel dat ik de controle aan het verliezen was. Ik kon nergens meer plezier uithalen. Ik lachte nog zelden thuis, voelde me verdoofd. Alsof mijn kaars letterlijk uit was. Zelfs mijn dochter zien spelen en onnozel doen, schonk me geen vreugde.’
Burn-out? Ik?
‘Pas toen ik paniekaanvallen kreeg en in een oncontroleerbare huilbui terechtkwam, stapte ik voor de eerste keer naar mijn huisarts. Ik denk dat ik het grootste deel van die consultatie gewoon heb gesnotterd. Het enige wat ik kon uitbrengen was: er is iets mis met mij maar ik weet niet wat.’
‘Ik dacht niet aan een burn-out. Ik ging gewoon door een moeilijke periode, zoals iedereen tijdens de pandemie. Zo is het leven nu eenmaal als kersverse mama met een veeleisende job, dacht ik.’
‘Toen het verdict viel, was mijn eerste reactie: hoe lang gaat dat duren en wanneer kan ik weer aan het werk? Ik dacht altijd dat ik veerkrachtig genoeg was om niet aan een burn-out ten prooi te vallen. Maar ik weet nu dat het zich stelselmatig opbouwt in je lichaam. De hoge druk op mijn werk was de druppel die de emmer deed overlopen.’
‘Ik heb geleerd dat veerkracht niets te maken heeft met doorgaan tot je breekt, iedereen z’n rekker kan knappen. Maar wel met hoe je leert omgaan met stress.’
CM-voordeel psychologische zorg
Vernieuwd voordeel: veel meer behandelingen komen nu in aanmerking. Ik dacht altijd dat ik te veerkrachtig was voor een burn-out
Margaux Van der Velde
Out Of Office
‘Het eerste dat ik gedaan heb is slapen. Veel slapen. Ik moest fysieke rust vinden voor ik ook weer mentale rust kon vinden. Mijn psycholoog, die gespecialiseerd is in burn-out, hielp me om afstand te nemen van mijn werk.’
‘Ik zat zeven weken thuis toen het productiehuis van Out of Office contact met me opnam. Mijn deelname aan het programma heeft veel betekend voor mijn herstel.’
‘Ik kwam in contact met mensen die hetzelfde meemaakten. Vrienden en familie ondersteunen je waar ze kunnen, maar zij weten nooit helemaal hoe je je voelt. De gesprekken met lotgenoten zijn zo helend. Na de lockdowns was het een verademing om in het gezelschap van anderen te zijn. In de buitenlucht dan nog wel, op een boerderij, waar ik eens met m’n handen kon werken.’
‘Daar heb ik voor de eerste keer gevoeld dat ik eruit zou geraken. Dat ik andere keuzes kon maken in het leven en meer mijn buikgevoel mocht volgen.'
Uit het isolement
‘Ondertussen kan ik veel beter prioriteiten stellen. Wat is er nu echt dringend? En vooral: Wat is er nu echt belangrijk? Wat is het ergste dat er kan gebeuren als het niet lukt? Ik focus ook op wat me energie geeft en probeer me ver te houden van mensen die energie vreten. Dat blijft een oefening.’
‘Van vrienden die in gesprekken rond mijn burn-out heen fietsten, heb ik bewust afstand genomen. Het vroeg te veel van me om te proberen uitleggen wat er speelde en ik wilde niet op onbegrip stuiten. Gelukkig heb ik ook veel steun gekregen. Van mensen die een plantje kwamen afgeven, een bericht stuurden met ik denk aan u of me uit mijn kot lokten voor een spaghetti.’
‘Buiten komen is zo belangrijk. Al voelde ik me in het begin beschaamd als ik leuke dingen deed. Wat zouden anderen denken als ze me zagen tijdens een apéro? Maar dat zijn juist de dingen die je nodig hebt om uit die spiraal te geraken.’
‘Als je een burn-out hebt, ben je meer dan ooit op zoek naar zingeving. Toen ik aan de slag was op de boerderij, voelde ik de energie stromen. Ik was iets goeds aan het doen, samen met anderen iets aan het opbouwen. Eindelijk wist ik weer waar ik mee bezig was, voor wie en voor wat ik het deed.’