Slaapproblemen: wie kan me helpen?
Wil je graag werken aan je slaappatroon maar laat je je hierbij graag begeleiden door een professional? Dan kan je via verschillende zoekmodules op zoek gaan naar een psycholoog, psychotherapeut, kinesitherapeut of psychiater in je buurt.
Het begint bij je huisarts
Een huisarts helpt je om de oorzaken van je slaapproblemen in kaart te brengen en zoekt met jou naar een oplossing. Indien nodig en afhankelijk van de onderliggende oorzaak van je slaapprobleem, kan je arts je ook doorverwijzen naar een psycholoog, psychotherapeut, kinesist, psychiater, slaaptherapeut en/of slaapcentrum voor verder onderzoek en begeleiding.
De behandeling van je slaapprobleem hangt af van de oorzaak. Slaapmiddelen zijn enkel bij ernstige acute slapeloosheid aangewezen. Omdat ze heel wat nevenwerkingen hebben, neem je ze best uitsluitend na overleg en op voorschrift van je arts. Raadpleeg je huisarts als je
... nachtenlang slecht slaapt;
... je ’s morgens nooit uitgerust voelt;
... je overdag voortdurend moe voelt;
... je dagelijkse taken niet meer tot een goed einde kunt brengen;
... je snel prikkelbaar bent;
... je lusteloos voelt.
Gesprek met je huisarts voorbereiden
Je kunt best het gesprek met je huisarts voorbereiden. Maak bijvoorbeeld een slaapdagboek.
Het bijhouden van een slaapdagboek is alvast een goede manier om je slaappatroon te visualiseren. Denk vooraf na over volgende vragen om je arts zo volledig mogelijk te kunnen informeren:
- Sinds wanneer slaap je slecht?
- Hoe uit je slaapklacht zich (bv. moeilijk inslapen, 's nachts lange tijd wakker, 's morgens te vroeg wakker)?
- Voel je je overdag vermoeid, ben je prikkelbaarder, heb je concentratieproblemen of last van stemmingswisselingen?
- Kun je zelf een oorzaak vinden voor je slaapproblemen (bv. piekeren, relatieproblemen, moeilijkheden op het werk)?
Jouw slaapprobleem in kaart brengen
De huisarts kan jouw slaapproblemen in kaart brengen, de ernst ervan inschatten en samen met jou bekijken welke verdere stappen genomen moeten worden.
Een doorverwijzing naar een professionele expert voor het behandelen van slaapproblemen, behoort zeker tot de mogelijkheden.
Afhankelijk van de oorzaak van je slaapproblemen, kun je terecht bij verschillende slaapexperts. Zij kunnen je verder begeleiden en oplossingen aanreiken.
- Klinisch psycholoog
- Psychotherapeut
- Psychiater
- Kinesitherapeut
- Slaapcentrum
Slaapexperten
Klinisch psycholoog
Denk je dat psychologische factoren (stress, piekeren, angst,..) aan de basis kunnen liggen van je slaapprobleem? Een klinisch psycholoog kan met een brede kijk op slaap en slaapproblemen een eerste stap zijn in het aanpakken van slaapproblemen. Een klinisch psycholoog kan:
- je inzicht geven in de factoren die je slaap beïnvloeden (bv. stress, angst, piekeren …), maar ook sociale factoren (bv. relatieproblemen, levensfase) en biologische factoren (bv. ziekte, pijn, medicatie)
- je ondersteunen wanneer slaapproblemen doorwegen op je dagelijks functioneren en mentale gezondheid;
- via gesprekstherapie en oefeningen mee zoeken naar de oorzaken en de gepaste aanpak van je slaapgedrag;
- geen medicatie voorschrijven;
- indien nodig: bekijken of meer gespecialiseerde slaaptherapie (CGT-i) aangewezen is.
Een gedeeltelijke terugbetaling van psychologische sessies kan bij CM op 2 manieren:
- Vanuit de verplichte ziekteverzekering (over de ziekenfondsen heen)
- Specifiek vanuit CM
Beide manieren zijn niet combineerbaar. Het CM-voordeel kan niet door de cliënt aangevraagd worden wanneer voor de sessie reeds een terugbetaling is via de verplichte ziekteverzekering. Meer info vind je hieronder.
Terugbetaling van 20 individuele sessies of 15 groepssessies. Zelf betaal je enkel het persoonlijk aandeel, namelijk 11 euro per sessie (of 4 euro indien je de verhoogde tegemoetkoming hebt).
Voorwaarde:
De sessies moeten gegeven worden door een klinisch psycholoog of een klinisch orthopedagoog die een overeenkomst met een netwerk voor geestelijke gezondheidszorg heeft afgesloten. Binnenkort zal er een lijst beschikbaar zijn van alle psychologen en orthopedagogen die werken volgens deze overeenkomst.
CM-lid voordeel:
- Je hebt geen doorverwijzing van de huisarts meer nodig om een terugbetaling te ontvangen.
- Er is geen beperking m.b.t. bepaalde psychologische problemen.
- Zijn al je sessies opgebruikt of ga je naar een professioneel hulpverlener die (nog) niet werkt via de nieuwe overeenkomst? Dan kan je gebruik maken van de CM-tegemoetkoming psychologische zorg zoals hieronder beschreven.
Voor kinderen:
- Per zitting wordt 50% van het betaalde honorarium terugbetaald, met een maximum van €30. Leden met verhoogde tegemoetkoming krijgen per zitting 75% van het honorarium terugbetaald, met een maximum van €45.
Voor volwassenen:
- Per zitting wordt 50% van het betaalde honorarium terugbetaald, met een maximum van €10. Leden met verhoogde tegemoetkoming krijgen per zitting 75% van het honorarium terugbetaald, met een maximum van €15.
CM-Lid voordeel:
- Als CM-lid kan je rekenen op maximaal 24 tegemoetkomingen per leven.
- Er wordt slechts één zitting per dag terugbetaald.
- Ook volledig digitale trajecten worden terugbetaald.
Wat moet je doen?
Laat het formulier invullen en deponeer het in de CM-brievenbus of geef het in via de CM-app.
Goed om weten!
CM ging een samenwerking aan met BloomUp, een online platform dat in enkele klikken een gesprek met een psycholoog of psychotherapeut mogelijk maakt.
CM-lid en volgde je een digitale therapiesessie bij BloomUp? Dan hoef je niets meer te ondernemen. Voor CM-leden wordt de tegemoetkoming automatisch betaald.
Slaaptherapie
CGT-I (cognitieve gedragstherapie voor insomnia) is een specifieke therapie die gebruikt wordt bij mensen met slaapproblemen. Je kan deze individueel of in groep volgen. CGT-i wordt gegeven voor klinisch psychologen, psychotherapeuten en of psychiaters die hiervoor een speciale opleiding gevolgd hebben.
Het uitgangspunt van CGT-I is het doorbreken van de vicieuze cirkel tussen gedachten, gevoelens en gedrag. Je leert een slaapdagboek gebruiken, er wordt gewerkt met stimuluscontrole, slaaprestrictie, ontspanningsoefeningen … . Op die manier wordt opnieuw een normaal slaap- en waakritme gecreëerd. Deze therapie levert meestal goede resultaten op lange termijn.
Psychotherapeut
Psychotherapie is een gespreksbehandelmethode die wordt toegepast bij mentale problemen en lichamelijke klachten die onvoldoende verklaard kunnen worden door een lichamelijke aandoening, maar verergeren door of het gevolg zijn van een mentaal probleem.
Pscyhotherapeuten zullen vooral werken met CGT-i om slaapproblemen aan te pakken.
Een doorverwijzing is niet noodzakelijk. Het is wel aangeraden om eerst langs de huisarts te gaan om je slaapproblemen te bespreken.
Sinds een recente wetwijziging kunnen vanaf 2017 enkel nog klinisch psychologen, klinisch orthopedagogen en artsen een bijkomende opleiding volgen om psychotherapie te geven. Professionals die reeds eerder aan de slag waren en geen dergelijke basisopleiding genoten hebben zoals eerder vermeld, verkregen vanuit de overheid verworven rechten om dit te mogen blijven uitoefenen op basis van hun ervaring.
Voor kinderen:
- Per zitting wordt 50% van het betaalde honorarium terugbetaald, met een maximum van €30. Leden met verhoogde tegemoetkoming krijgen per zitting 75% van het honorarium terugbetaald, met een maximum van €45.
Voor volwassenen:
- Per zitting wordt 50% van het betaalde honorarium terugbetaald, met een maximum van €10. Leden met verhoogde tegemoetkoming krijgen per zitting 75% van het honorarium terugbetaald, met een maximum van €15.
Voorwaarden:
- Als CM-lid kan je rekenen op maximaal 24 tegemoetkomingen per leven.
- Er wordt slechts één zitting per dag terugbetaald.
- Ook volledig digitale trajecten worden terugbetaald.
Wat moet je doen?
Laat het formulier invullen en deponeer het in de CM-brievenbus of geef het in via de CM-app.
Psychiater
Psychiaters zijn artsen die zich gespecialiseerd hebben in de psychiatrie. Een psychiater is dus een dokter bij wie je terecht kunt voor psychische zorgen. Hij of zij kan je ook helpen wanneer een psychiatrische problematiek aan de oorsprong van je slaapprobleem ligt. Psychiaters mogen in tegenstelling tot klinisch psychologen en psychotherapeuten wel geneesmiddelen voorschrijven. Zij kunnen ook helpen bij het afbouwen van slaapmedicatie.
Bespreek steeds eerst met je huisarts je slaapproblemen. Hij of zij kan je dan indien nodig doorverwijzen naar een psychiater.
Consultatie en therapie bij een psychiater wordt voor een groot deel terugbetaald door de ziekteverzekering. Hierdoor betaal je zelf nog zo’n 11 euro per sessie.
Kinesitherapeut
Binnen de opleiding tot kinesitherapeut wordt onder andere aandacht besteed aan relaxatietherapie. Sommige kinesitherapeuten kunnen dus via spanningsverlagende technieken zoals relaxatie leren hoe je slaapproblemen kunt aanpakken. Ook als je bijvoorbeeld slecht slaapt door pijn aan je gewrichten en spieren, of door functieproblemen met je ademhaling kun je een kinesist inschakelen. Een kinesist kan je hiervoor behandelen via lichaamsoefeningentherapie, massagetherapie en fysieke therapie.
Een doorverwijzing door een arts is nodig om een afspraak te maken bij een kinesitherapeut. Ga daarom altijd eerst langs bij je huisarts om je slaapproblemen te bespreken.
- Het aantal kinebehandelingen tegen normaal terugbetalingstarief is afhankelijk van de aard van de aandoening.
- Voor ‘gewone’ aandoeningen worden maximaal 18 sessies terugbetaald door de ziekteverzekering.
Slaapcentrum
Een slaapcentrum is verbonden aan een ziekenhuis. Doorgaans kun je in een slaapcentrum terecht voor diagnostisering van je slaapprobleem en behandeling ervan in een multidisciplinair team. In slaapcentra kun je terecht voor een klinisch slaap- en waakonderzoek en behandeling van slaapstoornissen en -moeilijkheden. Hier objectiveert men aan de hand van een polysomnografisch (PSG) onderzoek het vermoeden van een slaapaandoening en krijgt men inzicht in de oorzaak van je slaapprobleem.
In sommige gevallen is een doorverwijzing van je huisarts of een specialist in het ziekenhuis nodig om behandeld te worden in een slaapcentrum. Een doorverwijzing volgt doorgaans als het niet lukt om het slaapprobleem onder controle te krijgen of als er onduidelijkheid is over de exacte oorzaak.
In een slaapcentrum volg je een CGT-i slaaptherapie, vaak in groepsverband. Je wordt er multidisciplinair opgevolgd door verschillende zorgverleners.
- CGT-I slaaptraining kan gegeven worden door klinisch psychologen op individuele basis of in groepsverband.
- CM betaalt je maximum 60 euro per kalenderjaar terug als je CGT-I slaaptraining volgt:
- bij een erkend slaapcentrum in groepsverband;
- als individuele slaaptherapie;
- of in een digitaal slaaptraject.