Stress
Bijna elke gebeurtenis of situatie kan je doelen bedreigen en zo stress veroorzaken.
Iedereen heeft doelen in zijn leven: dingen die men belangrijk vindt, die men nastreeft en wil bereiken. In het dagelijks leven voelen mensen zich goed zolang zij deze doelen in redelijke mate kunnen realiseren.
Naarmate de doelen in gevaar komen, gaat men meer moeite doen. Het vecht-vlucht mechanisme komt in actie: de hartslag versnelt, de ademhaling wordt sneller en dieper, de spieren spannen zich. Men is uitermate alert, functioneert optimaal, wordt meer gespannen en voelt stress.
Soms slaagt men er niet in zijn doelen te bereiken of zijn belangen te behartigen. Men heeft het gevoel dat men het allemaal niet meer in de hand kan houden. Gevoelens van verslagenheid en lusteloosheid overheersen. Het lijkt alsof de vecht-vlucht reactie gefaald heeft en men (figuurlijk) verwond is. Ook dat is stress.
In vele situaties zijn beide reacties gelijktijdig of afwisselend aanwezig. Voor een korte periode heeft dit geen nadelige effecten. Integendeel, regelmatig een tijdje onder stress staan heeft een gunstig effect: het systeem wordt getraind, de stressbestendigheid verhoogt.
Als deze reacties te lang aanslepen, ontstaan klachten of zelfs schade aan het lichaam. Men voelt er zich slecht bij. De weerstand tegen ziekten verzwakt waardoor men vatbaarder wordt voor infecties. 'Slapende virussen' slaan toe en veroorzaken bijvoorbeeld koortsblaasjes. Ook het helingsproces wordt verstoord. Niet iedereen reageert echter op dezelfde manier. De ene krijgt makkelijk hoofdpijn, de andere maaglast.
Leren haalbare doelen stellen, het goed leren inschatten van de eigen mogelijkheden, vaardigheden leren om doelen bij te sturen, leren aanspreken van sociale steun en leren omgaan met eigen stressreacties zijn aangrijpingspunten om stress voor zichzelf te leren voorkomen en beheersen.